Zasady doboru hełmów ochronnych — jaki hełm wybrać?
Aby hełm ochronny zapewniał skuteczną ochronę głowy, należy przy doborze hełmu uwzględnić następujące czynniki:
-
Hełm powinien posiadać zakres regulacji długości pasa głównego zapewniający dopasowanie do obwodu głowy użytkownika.
-
Hełm powinien zachowywać swoje parametry ochronne, w całym zakresie temperatur występujących na danym stanowisku pracy. Wyróżnia się w tym zakresie cztery kategorie hełmów:
-
zakres od -10°C do +50°C -zakres podstawowy bez szczególnego oznaczenia na hełmie,
-
zakres od -20°C -do stosowania w niskich temperaturach (oznaczenie na hełmie: -20°C),
-
zakres od -30°C -do stosowania w bardzo niskich temperaturach (oznaczenie na hełmie: -30°C),
-
zakres do +150°C - do stosowania w bardzo wysokich temperaturach (oznaczenie na hełmie: +150°C).
-
-
Jeżeli praca wykonywana na danym stanowisku jest związana z dużym wysiłkiem fizycznym i wysoką temperaturą otoczenia, która wiąże się z nadmiernym poceniem, należy dobrać hełm wyposażony w otwory wentylacyjne i skuteczny potnik.
-
Jeżeli stanowisko pracy, ze względu na przyjmowane przez pracownika pozycje, stwarza ryzyko spadania hełmu z głowy, należy dobrać hełm, który posiada tak ukształtowany pas główny, aby dokładnie opasywał część potyliczną głowy lub był wyposażony w pasek podbródkowy.
-
Jeżeli praca na stanowisku pracy wiąże się z ryzykiem kontaktu z elementami pozostającymi pod napięciem należy stosować hełmy posiadające odpowiednie własności elektroizolacyjne — oznaczenie na hełmie: 440VAC.
-
Jeżeli praca na stanowisku pracy naraża pracownika na działanie odprysków stopionego metalu, należy stosować hełmy odporne na takie działanie — oznaczenie na hełmie: MM.
-
Jeżeli na stanowisku pracy występuje zagrożenie zgniecenia bocznego głowy, należy stosować hełmy o podwyższonej odporności w tym zakresie — oznaczenie na hełmie: LD.
-
Jeżeli na stanowisku pracy istnieje konieczność stosowania osłon twarzy oraz nauszników przeciwhałasowych należy stosować hełmy posiadające odpowiednie gniazda zaczepowe umożliwiające zamocowanie takich ochron.
-
Jeżeli na stanowisku pracy występują inne czynniki, mogące wpływać na utratę parametrów ochronnych przez hełm np. agresywne substancje chemiczne to należy ten fakt uwzględniać podczas doboru.
-
Jeżeli na stanowisku pracy występuje zagrożenie wybuchowe, należy stosować hełmy o własnościach antyelektrostatycznych.
Zasady użytkowania hełmów ochronnych
Podczas użytkowania hełmów należy przestrzegać poniższych zasad:
-
Przed użyciem hełm należy dopasować do głowy poprzez wyregulowanie obwodu pasa głównego, wysokości noszenia oraz długości paska podbródkowego.
-
Hełm należy bezwzględnie wycofać z użytkowania, jeżeli został poddany silnemu uderzeniu lub wykazuje oznaki uszkodzenia (pęknięcia, głębokie zarysowania itp.).
-
Hełm należy wycofać z użytkowania, jeżeli upłynął jego okres stosowania, podany przez producenta w instrukcji użytkowania.
-
Hełm należy przechowywać w warunkach podanych przez producenta, które nie zagrażają utratą parametrów ochronnych.
-
Nie wolno wykonywać modyfikacji w konstrukcji hełmu we własnym zakresie.
-
Konserwację hełmu należy przeprowadzać metodami zalecanymi przez producenta.
Okres użytkowania hełmów — jak sprawdzić ważność hełmu ochronnego?
Okres użytkowania hełmów ochronnych musi być podany w instrukcji użytkowania i jest liczony od daty produkcji (nie od daty zakupu!) wybitej na skorupie hełmu.
Duroplastyczne skorupy hełmów nie ulegają zmianom pod wpływem światła słonecznego (promieni UV) i odznaczają się znakomitą odpornością na starzenie (tylko nieznaczne zwiększenie kruchości). Czas użytkowania tych hełmów jest ograniczony przede wszystkim przez oddziaływania mechaniczne. Zgodnie z ogólnymi zaleceniami niemieckich związków zawodowych nie powinno się stosować hełmów z żywicy fenolowej z włóknem tekstylnym (PF-SF) dłużej niż 8 lat a hełmów z poliestru wzmacnianego włóknem szklanym (UP-GF) dłużej niż 10 lat.
Termoplastyczne materiały hełmów są bardziej wrażliwe na promieniowanie UV niż hełmy duroplastyczne. Należy je z tego względu regularnie kontrolować. Jeżeli przy ściskaniu skorupy hełmu albo wyginaniu daszka powstają słyszalne odgłosy trzaskania, wskazuje to na skruszenie skorupy hełmu. Hełm ochronny nie może być wtedy więcej używany i należy go wycofać. Ogólne przewiduje się dla hełmów z materiałów termoplastycznych czas użytkowania nie dłuższy niż 4 lata.
Od czego zależy trwałość hełmu?
Można wyróżnić czynniki zewnętrzne, które mają wpływ na trwałość hełmu: bryzgi substancji chemicznych, uszkodzenia fizyczne, oddziaływania mechaniczne takie jak tarcie, przecinanie, przebijanie itp., oraz takie, które są trudne do zauważenia jak: narażenie na promieniowanie UV, niskie i wysokie temperatury, wilgoć oraz wnikanie pyłu w struktury materiałów włókienniczych.
Kiedy wymienić hełm ochronny?
Kiedy został poddany silnemu uderzeniu lub wykazuje oznaki uszkodzenia ( pęknięcia, głębokie zarysowania, nadmierną kruchość itp.) lub upłynął okres jego stosowania, podany przez producenta w instrukcji użytkowania.
Reasumując, okres użytkowania hełmów może wynosić 5 lub nawet 10 lat od daty produkcji. Podane wartości są wartościami orientacyjnymi i ostateczna wartość jest zawsze określana przez producenta w instrukcji użytkowania. Po upłynięciu okresu wskazanego przed producenta kask należy zutylizować, gdyż dochodzi do redukcji poziomu ochrony, jaki ma zapewnić, na skutek starzenia się materiałów.
Jak odczytuje się termin ważności hełmu?
Zgodnie z tym co jest napisane powyżej, iczba w środku oznacza rok produkcji - 2019 rok. Liczby na zewnątrz wskazują na poszczególne miesiące, w tyhm przypadku na cyfrę 4 czyli na kwiecień. Data produkcji takiego hełmu to 04.2019 rok.
Rodzaje hełmów ochronnych
Jeśli zależy nam, aby oprócz swoich podstawowych funkcji hełmy ochronne miały inne właściwości, warto zwrócić uwagę na takie produkty, które są projektowane specjalnie z myślą o konkretnych stanowiskach pracy. Takie artykuły mogą różnić się materiałem wykonania (wykorzystywać jego specyficzne właściwości) oraz cechami konstrukcyjnymi.
Najczęściej spotykamy poniższe rodzaje hełmów ochronnych:
-
hełmy budowlane i przemysłowe
-
kaski do pracy na wysokości
-
hełmy dla kanalarzy
-
hełmy dla górników
-
hełmy dla leśników
-
kaski dla elektryków
-
hełmy dla hutników
Poszczególne rodzaje kasków ochronnych są przystosowane do warunków panujących na konkretnych stanowiskach i w określonych środowiskach pracy. W niektórych branżach kask roboczy pełni jednak nie tylko funkcje ochronne, ale również identyfikacyjne. Dzieje się tak szczególnie w przypadku hełmów budowlanych.
Jaki kask dla elektryka?
Hełmy elektroizolacyjne zapewniają ochronę przed zagrożeniami związanymi z zasilaniem elektrycznym. Hełmy zgodne z normą EN 50365 do użytku w pobliżu instalacji niskonapięciowych do 1500 V DC lub 1000 V AC. Kask w połączeniu z innymi izolowanymi elektrycznie ŚOI zapobiega przepływowi prądu przez głowę użytkownika. Kasków izolowanych elektrycznie nie można używać samodzielnie. Muszą być one używane wraz z innymi urządzeniami zabezpieczającymi o właściwościach izolacyjnych dostosowanych do zagrożeń, jakie istnieją w związku z wykonywaną pracą.
Przy jakich pracach zalecane jest stosowanie kasku ochronnego?
Zastosowanie środków ochrony głowy jest wymagane przy przeprowadzaniu prac narażających pracowników na urazy głowy. Dotyczy to w szczególności:
- prac budowlanych, zwłaszcza na rusztowaniach i w ich sąsiedztwie, wznoszenia i demontażu szalowania, rozbiórek obiektów budowlanych czy prac montażowych i instalacyjnych;
- prac na mostach, konstrukcjach stalowych, masztach, wieżach, stalowych konstrukcjach hydraulicznych, wielkich piecach, w stalowniach, walcowniach, dużych zbiornikach i rurociągach, stacjach energetycznych czy prac remontowo-montażowych przy kotłach i ich instalacjach;
- prac ziemnych i skalnych, prac w wykopach, rowach, szybach i tunelach;
- prac w podziemnych wyrobiskach, kopalniach odkrywkowych, przy wydobywaniu węgla i innych surowców mineralnych;
- prac z materiałami wybuchowymi;
- prac przy wielkich piecach, w zakładach przeróbki rud, kuźniach i odlewniach metali;
- prac przeprowadzanych w sąsiedztwie urządzeń do podnoszenia, dźwigów i przenośników;
- prac przy piecach przemysłowych;
- prac w stoczniach okrętowych;
- prac manewrowych na kolei.
Podstawę ochrony głowy przy tego rodzaju pracach stanowią hełmy robocze. Ich głównym zadaniem jest zabezpieczanie głowy przed urazami mechanicznymi, które są wywołane spadaniem lub przemieszczaniem się przedmiotów.
Hełmy budowlane – co oznacza kolor kasku na budowie?
Warto wiedzieć, że kolory kasków na budowie mają szczególne znaczenie. Są bowiem związane z rangą i funkcją noszącej go osoby. Co oznaczają hełmy budowlane w określonych kolorach? Zazwyczaj:
- żółty – oznacza pracownika fizycznego, pomocnika;
- biały – jest zarezerwowany dla kierownika budowy, kierownika robót, inspektora nadzoru czy inżynierów;
czarny – jest noszony przez architektów oraz inspektorów nadzoru autorskiego, - pomarańczowy – oznacza geodetę;
- niebieski – oznacza osoby pracujące na wysokościach, a także operatorów maszyn, elektryków, energetyków;
zielony – oznacza służbę BHP; - czerwony – zwykle jest przeznaczony dla osób „z zewnątrz”, a więc gości, inwestorów czy praktykantów;
- różowy – pełni podobną funkcję jak kask czerwony, często jest wybierany przez kobiety znajdujące się na budowie w ramach praktyk lub stażu.
