Dynamiczny rozwój technologii LED w latarkach, doprowadził w ostatnich latach do niemal całkowitego wyparcia z rynku, niegdyś powszechnych "żarówek". Jest to szczególnie widoczne w przypadku latarek ręcznych, gdzie diody LED przewyższają osiągnięciami inne źródła światła, a dodatkowo pozwoliły na dalszą miniaturyzację produktów. Szybki rozwój technologiczny wymusza znalezienie sposobu na obiektywne określenie faktycznych parametrów latarki takich jak: moc natężenia światła, intensywność wiązki, zasięg świecenia etc. W obliczu braku ustandaryzowanych metod badawczych, niektórzy producenci latarek naginali sposoby pomiaru, osiągając parametry nawet kilkukrotnie przewyższające faktyczne osiągi latarek. Kupujący latarkę mieli nie lada kłopot próbując zinterpretować wyniki podawane przez producentów, co znacznie utrudniało optymalny wybór sprzętu.
Aby ukrócić nieuczciwe praktyki oraz wyjść na przeciw oczekiwaniom rynku, w sierpniu 2009 roku American National Standard Institute (ANSI) opublikował ANSI/FL 1 czyli „Podstawowe Standardy Latarki” (opracowany przez Flashlight Standards Commitee). Utworzona przez porozumienie 14 czołowych producentów oświetlenia z całego świata, ANSI/FL 1 zawiera zunifikowane metody badawcze oraz zasady dotyczące oznakowania, znacznie ułatwiając sprzedawcom i konsumentom ocenę parametrów latarek. Jednym z przykładów może być np. ocena zachowania światła w dużym zadymieniu, co jest kluczowe w przypadku wyboru oświetlenia dla straży pożarnej. Norma ANSI/FL1 bardzo szybko znalazła uznanie i stała się pierwszym międzynarodowym standardem, z wyraźnymi definicjami oraz metodami testowania i oceny kluczowych parametrów latarki. Trzeba mieć na uwadze, że parametry latarek podawane przez firmy nie posługujące się ANSI/FL1 mogą być zawyżone.
Każdy z producentów podaje informację o parametrach latarki wg ANSI na opakowaniu, w postaci charakterystycznych znaków graficznych. Poniżej omówiono podstawowe 6 oznaczeń które znajdziemy na opakowaniach latarek testowanych wg normy ANSI/FL1.
Oznaczenia latarek według ANSI/FL1
Moc strumienia światła - mierzona między 30 sekundą a 2 minutą czasu pracy latarki w momencie osiągnięcia stabilizacji temperaturowej. Określa maksymalną ilość wydzielanego światła, czyli jasność świecenia latarki. Jako jedna ze składowych, wpływa również na zasięg latarki (obok ukształtowania odbłyśnika oraz rodzaju i barwy zastosowanej diody). Mierzona w lumenach (lm).
Maksymalna intensywność wiązki - intensywność wiązki, której szczytem jest maksymalne natężenie, zazwyczaj wzdłuż osi centralnej stożka światła. Pomiar jest dokonywany w czasie pomiędzy 30 sekundą a 2 minutą w odległości 2, 10 lub 30 metrów. Mierzony w kandelach (cd) i obliczany wg wzoru: intensywność w luksach * (odległość w m)2 = wynik w cd.
Czas pracy - mierzony do spadku siły światła do 10% wartości maksymalnej natężenia wiązki. Czas ten jest odpowiedni jedynie dla nowych baterii lub akumulatorów, dostarczonych wraz z produktem. W zależności od długości pracy wartość wyrażona jest w minutach, godzinach lub godzinach i minutach.
Zasięg świecenia - odległość od źródła światła, przy której wiązka światła wynosi 0,25 luksów. Wartość jest odpowiednia dla nowych baterii lub akumulatorów, wysłanych wraz z produktem. Mierzony w metrach.
Odporność na upadek - oceniana na podstawie testu polegającego na upuszczaniu urządzenia z określonej wysokości na betonowe podłoże (w kilku najbardziej typowych pozycjach). Urządzenie "zalicza" test, jeśli po upadku działa poprawnie (ew. po złożeniu – ale bez wykorzystywania dodatkowych narzędzi). Test musi być przeprowadzany z bateriami/akumulatorem w środku latarki.
Wodoodporność - ocena odporności latarki na działanie czynników zewnętrznych (zachlapanie, zanurzenie itp.). Najczęściej używane są 3 oznaczenia:
- IPX4 – wodoodporność na zachlapanie we wszystkich kierunkach.
- IPX7 – wodoszczelność, odporność na zanurzenie przez 30 minut na głębokości 1 metra.
- IPX8 – wodoszczelność, odporność na zanurzenie przez 4 godziny na zdefiniowanej w testach głębokości.
Jako ciekawostkę należy nadmienić, że wyjątek stanowi renomowana firma PETZL, która to stosuje własne standardy badań i definiowania parametrów dla: czasu pracy oraz mocy oświetlenia. Badania PETZL są jeszcze bardziej rygorystyczne niż przewiduje ANSI i biorą pod uwagę np. innowacyjną technologię stabilizacji mocy natężenia światła CONSTANT LIGHTING. Powoduje to krótszy czas pracy podczas pomiarów według definicji ANSI, natomiast w trakcie tego czasu natężenie oświetlenia pozostaje na stałym poziomie. Po określonym czasie latarka przechodzi w tryb awaryjny stanowiący 10% mocy latarki (próg wg ANSI) i gwarantuje dalszą stabilizację mocy w tym zakresie, aż do całkowitego rozładowania. Prezentuje to poniższy wykres mocy natężenia światła od czasu, gdzie czerwoną linią oznaczono latarkę PETZL z technologią CONSTANT LIGHTING, na czarno zaś standardową latarkę bez stabilizacji mocy. Wyraźnie widać na nim, że latarka ze stabilizacją oferuję dostęp do pełnej mocy urządzenia, podczas gdy moc standardowej latarki systematycznie maleje wraz z upływem czasu.
Powyższy przykład pokazuje, że nie należy dyskredytować zupełnie latarek bez znaku ANSI. Jeżeli mamy do czynienia z renomowanym producentem oświetlenia to może okazać się, że świadomie stosuje on bardziej rygorystyczne metody badań - wówczas parametry jego latarek wg ANSI byłyby odmienne, mimo najwyższej jakości produktów. Więcej informacji na temat rodzajów latarek, ich parametrów oraz doboru znajdziecie w naszym poradniku pt. "Jak dobrać latarkę przemysłową?"
