Skóra ludzka chroni narządy wewnętrzne przed szkodliwym działaniem bodźców zewnętrznych i jest ważnym organem naszego ciała. Należy pamiętać o tym, że 95% wszystkich zawodowych chorób skóry dotyczy przede wszystkim ochrony dłoni. Najskuteczniejszym sposobem zabezpieczenia skóry rąk przed kontaktem ze szkodliwymi substancjami jest oczywiście stosowanie rękawic ochronnych. Jednakże często jest to niemożliwe lub wręcz zabronione, np. przy pracach na tokarce lub frezarce. W takich przypadkach pracownicy powinni zabezpieczać dłonie środkami ochrony skóry w postaci kremów i żeli ochronnych, które blokują drogi penetracji szkodliwych substancji w głąb skóry, zapobiegają podrażnieniom kontaktowym, nie dopuszczają do wysuszenia i pękania skóry.
Program ochrony skóry – 3 etapy
Prawidłowy, kompleksowy program ochrony skóry składa się z trzech etapów, z których każdy spełnia inne zadanie:
ochrona skóry
stosowanie środków ochrony skóry przed rozpoczęciem pracy, których zadaniem jest wytworzenie warstwy ograniczającej przenikanie szkodliwych substancji lub promieni UV w głąb skóry a następnie ułatwienie usuwania zabrudzeń. Do ochrony skóry stosowane są kremy i żele ochronne, które należy dobierać w zależności od rodzaju zagrożenia skóry – więcej o kremach ochronnych
Travabon - przykład kremu ochronnego
oczyszczanie skóry
stosowanie środków przeznaczonych do usuwania zanieczyszczeń z powierzchni skóry po zakończeniu pracy. Do czyszczenia i mycia skóry stosuje się mydła, żele i pasty dobierane w zależności od rodzaju i uporczywości zabrudzeń – więcej o środkach do czyszczenia skóry
Solopol - przykład pasty do mycia rąk
pielęgnacja i regeneracja skóry
stosowanie kremów pielęgnacyjnych po umyciu rąk, ułatwiające skórze przywrócenie równowagi wodno-tłuszczowej i przyspieszające regenerację naskórka – więcej o kremach pielęgnacyjnych.
Stokolan Classic - przykład kremu do pielęgnacji do umycia rąk
Prawidłowo opracowany program ochrony skóry:
- ogranicza ryzyko przenikania przez skórę szkodliwych związków chemicznych,
- zmniejsza odtłuszczenie naskórka,
- zmniejsza ścieranie naskórka przy powtarzającym się kontakcie mechanicznym,
- zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia naskórka,
- ułatwia oczyszczanie skóry po pracy,
- ułatwia i przyspiesza regenerację naskórka.
Prawidłowy, kompleksowy program ochrony skóry składa się z trzech etapów, z których każdy spełnia inne zadanie:
- ochrona skóry – stosowanie środków ochrony skóry przed rozpoczęciem pracy, których zadaniem jest wytworzenie warstwy ograniczającej przenikanie szkodliwych substancji lub promieni UV w głąb skóry a następnie ułatwienie usuwania zabrudzeń. Do ochrony skóry stosowane są kremy i żele ochronne, które należy dobierać w zależności od rodzaju zagrożenia skóry – więcej o kremach ochronnych,
- oczyszczanie skóry – stosowanie środków przeznaczonych do usuwania zanieczyszczeń z powierzchni skóry po zakończeniu pracy. Do czyszczenia i mycia skóry stosuje się mydła, żele i pasty dobierane w zależności od rodzaju i uporczywości zabrudzeń – więcej o środkach do czyszczenia skóry,
- pielęgnacja i regeneracja skóry – stosowanie kremów pielęgnacyjnych po umyciu rąk, ułatwiające skórze przywrócenie równowagi wodno-tłuszczowej i przyspieszające regenerację naskórka – więcej o kremach pielęgnacyjnych.
Prawidłowo opracowany program ochrony skóry:
- ogranicza ryzyko przenikania przez skórę szkodliwych związków chemicznych,
- zmniejsza odtłuszczenie naskórka,
- zmniejsza ścieranie naskórka przy powtarzającym się kontakcie mechanicznym,
- zapewnia odpowiedni poziom nawilżenia naskórka,
- ułatwia oczyszczanie skóry po pracy,
- ułatwia i przyspiesza regenerację naskórka.
Centrum ochrony skóry
Program ochrony skóry można wdrożyć instalując centrum ochrony skóry - odpowiedni system dozowników. Niewątpliwą zaletą takiego rozwiązania jest dostępność wszystkich środków czystości w jednym miejscu, co pomoga w regularnym korzystaniu. Rozwiązanie, które można dopasować i umieścić dozowniki według własnych potrzeb, np.: podczas zwiększonego ryzyka rozprzestrzeniania się wirusów i bakterii (podczas występowania pandemii) można wyeksponować również dozownik do dezynfekcji rąk. Należy przy tym pamiętać, że codzienne stosowanie środków do dezynfekcji powoduje nadmierne wysuszanie skóry dłoni oraz naruszenie warstwy ochronnej. Taka skóra wymaga szczególnej regeneracji, dlatego, dobrze jest nałożyć na ręce warstwę kremu nawilżającego.
Dobierając profesjonalne środki czystości BHP należy zwracać uwagę na skład i jakość wybieranych produktów. W celu utrzymania zdrowej i zadbanej skóry należy zapobiegać powstawaniu chorobom skóry.
Ochrona skóry w okresie pandemii
Nasze dłonie przyczyniają się do przenoszenia mikroorganizmów pomiędzy różnymi obszarami naszego ciała, a także pomiędzy różnymi powierzchniami i osobami w naszym otoczeniu. Stanowią one doskonały środek transportu dla wielu patogenów, takich jak chorobotwórcze bakterie, wirusy grypy, bakterie i wirusy powodujące zatrucia pokarmowe, grzyby, pasożyty oraz groźne bakterie oporne na leki. Źródłami tych patogenów mogą być zanieczyszczone powierzchnie (np. klamki, smartfony i wyposażenie wnętrz, przedmioty codziennego użytku), ludzie, zwierzęta, żywność, woda. Brudne ręce są odpowiedzialne za przenoszenie 80% chorób zakaźnych. Po odkażeniu skóry, w ciągu 24 godzin może wystąpić ponowny wzrost liczby bakterii. Dlatego ważne jest częste mycie i dezynfekowanie rąk. Przed dezynfekcją konieczne jest, aby skóra rąk była sucha. Preparat nakładany na mokrą skórę może ulec rozcieńczeniu i nie wykazywać odpowiedniej aktywności. Należy więc wcierać środek antyseptyczny aż do całkowitego wyschnięcia skóry. Wcieranie preparatów z alkoholem, które wykazują aktywność przeciwdrobnoustrojową, może zmniejszyć liczbę bakterii flory przejściowej nawet 10 tysięcy razy. Ważne jest także właściwe dawkowanie środka do odkażania, które według zaleceń wynosi od 3 do 5 ml, w zależności od wielkości dłoni.
Warto zauważyć, że niewłaściwie dobrane preparaty do mycia i dezynfekcji mogą spowodować kontaktowe zapalenie skóry, objawiające się m.in. swędzeniem, zaczerwienieniem czy suchością skóry. Dlatego osobom często stosującym higieniczne zabiegi zaleca się używanie kremów pielęgnujących, aby zapobiec uszkodzeniom skóry rąk.
Zobacz jak w prawidłowy sposób dezynfekować ręce
Dlaczego program ochrony skóry ma tak duże znaczenie w miejscu pracy?
Choć ochrona skóry to niekiedy pomijany temat w obszarze BHP, należy mieć na uwadze, że jest to jedna z najważniejszych części ciała. Bezpieczna, chroniona przed zewnętrznymi zagrożeniami skóra ma ogromne znaczenie dla ogólnego stanu zdrowia pracowników. Różnego rodzaju uszkodzenia – np. oparzenia chemiczne czy reakcje alergiczne – mogą znacznie pogorszyć jej stan, ale można łatwo temu zapobiec, stosując właściwie dobrane środki ochrony.
Wydajność pracowników jest ściśle związane z ich zdrowiem. Nawet niewielkie urazy skóry, zwłaszcza na dłoniach, mogą negatywnie wpływać na komfort wykonywania obowiązków służbowych, a tym samym – zmniejszyć efektywność pracy. W niektórych sytuacjach uszkodzenia skóry mogą wiązać się z długotrwałym ograniczeniem możliwości wykonywania obowiązków zawodowych. Warto zadbać o profilaktykę i zainwestować w odpowiednio dobrane kremy lub inne środki ochronne. Co ważne, poszczególne branże mogą stawiać dodatkowe wymagania w tej kwestii.
Jak zadbać o skórę w pracy?
Wśród najprzydatniejszych narzędzi pozwalających zadbać o skórę można wymienić kremy ochronne, środki do czyszczenia skóry i kremy pielęgnacyjne. Wszystkie z nich mają swoje zastosowanie, które koncentruje się na nieco innych obszarach i etapach pracy. Warto przy tym zapoznać się ze szczegółami składów produktów w każdej z tych kategorii. Zaczynając od kremów ochronnych, można przede wszystkim wyróżnić substancje hydrofobowe (nierozpuszczalne w wodzie zabezpieczające przed wodą i różnymi roztworami), hydrofilowe (rozpuszczalne w wodzie zabezpieczające m.in. przed olejem, smarem, paliwem lub farbami) i chroniące przed promieniowaniem UV.
Jeśli chodzi o środki do czyszczenia skóry, wybór powinien być dostosowany przede wszystkim do stopnia jej zabrudzenia. Niektóre produkty są przeznaczone do lekkich zabrudzeń (np. mydło), a inne mają mocniejsze działanie i pozwolą pozbyć się śladów np. smaru czy oleju. Nie brakuje także specjalistycznych środków do uporczywych zabrudzeń powstających w kontakcie m.in. z żywicą, lakierem czy klejami. Przy zakupie kremów pielęgnacyjnych należy wziąć pod uwagę nie tylko środowisko pracy, lecz także typ skóry (normalna, sucha lub wrażliwa).
Nie tylko środki ochrony – o czym jeszcze warto pamiętać?
Prawidłowa i odpowiednio rozbudowana polityka ochrony skóry w miejscu pracy może obejmować więcej kwestii niż same środki zabezpieczające. Należy zadbać m.in. o edukację pracowników – osoby zatrudnione w firmie powinny być przeszkolone w zakresie zabezpieczania skóry, a w szczególności w kwestii rozpoznawania potencjalnych zagrożeń. Ważna jest również wiedza na temat właściwego stosowania środków ochrony. Oprócz tego pracodawcy powinni dbać o odpowiednie zarządzanie zagrożeniami – stanowisko pracy musi być zaplanowane i zorganizowane w taki sposób, by w jak największym stopniu minimalizować ryzyko uszkodzeń skóry. Do tego typu zadań można zaliczyć np. kontrolowanie substancji chemicznych lub udostępnianie odpowiednio wyposażonych miejsc do mycia i dezynfekcji.
Czy krem pielęgnacyjny jest kremem ochronnym?
Stosowanie kremów pielęgnacyjnych jako środków ochrony skóry (czyli nakładanych przed pracą) jest dużym błędem! Wiele osób nie zdaje sobie sprawy z istotnych różnic pomiędzy środkiem ochronnym a kremem pielęgnacyjnym natłuszczającym lub nawilżającym skórę. W wielu zakładach pracownicy otrzymują zwykłe kremy służące do pielęgnacji skóry z zapewnieniem, iż jest to krem ochronny. Nikt przy tym nie zastanawia się w jakim środowisku pracy będzie ten krem stosowany.
Skutek takiego postępowania może być odwrotny od zamierzonego! Na przykład zastosowanie kremu nawilżającego przed pracą z wodą spowoduje o wiele szybsze jej przenikanie przez rozmiękczoną skórę i otworzy drogę dla przenikania substancji rozpuszczonych w wodzie. Podobnie zastosowanie kremu zawierającego tłuszcze roślinne czy zwierzęce przed pracą z substancjami organicznymi, takimi jak benzyna, oleje, smary, farby, lakiery, itp. które rozpuszczają się w tłuszczach znacznie ułatwia przenikanie substancji szkodliwych w głąb skóry.
Podsumowując, stosowanie środków ochrony skóry jest korzystne, chociaż nie stanowią one pełnej ochrony tak jak rękawice. Jednakże, prawidłowo stosowane pozwalają utrzymywać skórę w dobrej kondycji co wpływa na estetyczny wygląd dłoni i oddalają ryzyko chorób skóry. Wynika z tego jeden bardzo ważny wniosek: warto zainwestować w odpowiednie działanie profilaktyczne, mające na celu zabezpieczenie, czyszczenie i pielęgnację skóry, ponieważ jest ono o wiele tańsze niż długotrwałe leczenie chorób skóry.
