Środki ochrony indywidualnej (ŚOI) w tym odzież zgodnie z dyrektywą 89/686/ EWG służą ochronie osobistej. Zostały podzielone na trzy kategorie:
- Kategoria I - odzież ochronna kategorii I chroni w przypadku małego poziomu ryzyka, którego skutki użytkownik może zidentyfikować na czas i bez zagrożenia. Np. kombinezon przeciw zabrudzeniom. Dla odzieży ochronnej kategorii I nie trzeba wystawiać świadectwa badania typu WE. Odzież tej kategorii zwana jest odzieżą roboczą.
- Kategoria II - do tej kategorii należy odzież, która nie jest przyporządkowana do kategorii I ani do kategorii III i chroni w przypadku średniego poziomu ryzyka np. odzież ostrzegawcza lub lekka osłona przed poparzeniem. Odzież ochronna kategorii II musi być certyfikowana przez jednostkę zewnętrzną, która wystawia świadectwo badania typu WE. Takie świadectwo jest ważne przez 5 lat.
- Kategoria III - do tej kategorii należy odzież przeznaczona do ochrony przed zagrożeniami życia lub zagrożeniami, które mogą powodować nieodwracalny uszczerbek na zdrowiu i w przypadku których zakłada się, że użytkownik nie może zidentyfikować na czas ich bezpośrednich skutków np. zagrożenie łukiem świetlnym lub odpryskiem chemikaliów. Również w tym wypadku musi być przeprowadzona certyfikacja przez jednostkę zewnętrzną. Ponadto ŚOI kategorii III podlega pod system zarządzania jakością WE, który zapewnia kontrolę i przeprowadza badania w regularnych odstępach czasu. Wystawione świadectwo badania typu WE jest również ważne na 5 lat.
Z powyższych kategorii wynika podział odzieży na odzież roboczą (kategoria I) i na odzież ochronną (kategoria II i III). Odzież robocza nie podlega obowiązkowej certyfikacji, natomiast odzież ochronna podlega obowiązkowej certyfikacji zgodnie z wymaganiami normy odpowiedniej na dane zagrożenie.
Odzież robocza to odzież zabezpieczająca lub zastępująca odzież własną pracownika chroniąca tylko przed zabrudzeniem się substancjami nieszkodliwymi dla zdrowia, przyspieszonym niszczeniem odzieży osobistej oraz stosowana gdy wymagana jest specjalna czystość wytwarzanego produktu. Do odzieży roboczej zaliczana jest również tzw. odzież zawodowa (branżowa), charakterystyczna dla konkretnych branż, np. odzież dla gastronomii, służby zdrowia, hotelarstwa itp. Ponadto do odzieży roboczej można zaliczyć odzież krótkiego użytkowania (odzież jednorazowa).
W zależności od wykonania i zakresu ochrony odzież roboczą stanowią: koszule, koszulki, bluzy, fartuchy, fartuchy przednie, płaszcze, spodnie, kombinezony, kurtki, peleryny, ubrania, kamizelki, ochraniacze przedramienia, kaptury, kapelusze, czapki, berety. Odzież robocza występuje w wersji nieocieplanej oraz ocieplanej. Odzież robocza wykonywana jest z różnych materiałów ale najczęściej z bawełny lub mieszanek tworzyw sztucznych z bawełną:
-
Bawełna (drelichy) - ta naturalna tkanina o różnej gramaturze i dobrych właściwościach użytkowania. Drelichy stosowane są w wielu branżach i gałęziach przemysłu. Doskonale przepuszczają powietrze. Bawełna stanowi składnik wielu mieszanek stosowanych w produkcji odzieży roboczej i ochronnej.
-
Mieszanki bawełniano-poliestrowe i bawełniano-poliamidowe - tkaniny tzw. nowej generacji, składające się z bawełny i włókien poliestrowych bądź poliamidowych, charakteryzujące się zwiększoną odpornością na uszkodzenia mechaniczne. Struktura tej tkaniny, dzięki gęstemu splotowi, stanowi bardzo dobrą ochronę przed drobnymi zanieczyszczeniami i brudami oraz ułatwia pranie. Do tkanin bawełniano-poliestrowych należą np.: elanobawełna, Klopman Indestrucible, KG i inne.
Tkaniną bawełniano-poliamidową jest np. beavernylon, który dzięki specjalnej apreturze odznacza się właściwościami wodo- i olejoodpornymi. Warstwa zewnętrzna materiału składa się głównie z poliamidu, natomiast warstwa wewnętrzna z bawełny. Taka struktura materiału dodatkowo zwiększa odporność na zabrudzenia, jednocześnie zapewnia użytkownikowi komfort noszenia odzieży. Specjalne właściwości i struktura takich mieszanek sprawiają, że nadają się do użytkowania w środowisku wilgotnym. -
Inne tkaniny stosowane do wyrobu odzieży roboczej, np.: płótno, stylon, flanela, ortalion, polar, torlen, polipropylen (odzież jednorazowa).
Oprócz rodzaju materiału na trwałość i komfort noszenia ubrań roboczych ma wpływ gramatura materiału i rodzaj splotu. Aby poprawić komfort pracy w odzieży roboczej coraz częściej ma zastosowanie wysoka technologia. Przykładem może być technologia CoolMax® - jest to włókno poliestrowe opracowane przez koncern DuPont przeznaczone do produkcji bielizny termoaktywnej. Jego głównym zadaniem jest zapewnianie dobrej wentylacji ciała i utrzymywanie suchej powierzchni skóry. Budowa włókna zapewnia znacznie lepszą, w porównaniu do włókien naturalnych (np. bawełny), oddychalność oraz odprowadzanie wilgoci z powierzchni ciała.
Oprócz w/w różnic w zastosowanych materiałach ubrania robocze różnią się jakością wykonania (szwy, dodatkowe wzmocnienia), jakością zastosowanych dodatków (np. zamków), funkcjonalnością (kieszenie, zaczepy) i wzornictwem. Na rynku dostępna jest pełna gama ubrań roboczych - od najprostszych, gdzie praktycznie jedynym kryterium jest niska cena po ubrania najwyższej jakości. Przykładem ubrań roboczych gdzie liczy się trwałość, komfort użytkowania oraz nowoczesny design i wizerunek fachowca jest np. kolekcja Timberland PRO®.
Odzież ochronna to odzież, która okrywa lub zastępuje odzież osobistą i chroni pracownika przed jednym lub wieloma zagrożeniami występującymi na stanowisku pracy. Odzież ochronną należy stosować przy konkretnych pracach, gdzie istnieje zagrożenie zranienia ciała lub przeniknięcia przez skórę szkodliwych substancji. Szczególne niebezpieczeństwo stanowi wysoka lub niska temperatura, ogień, niebezpieczne substancje chemiczne, prąd elektryczny, wilgoć, słaba widoczność, zagrożenie mechaniczne, biologiczne itp. Odzież ochronna musi posiadać odpowiednie certyfikaty gwarantujące, że odzież spełnia minimalne wymagania określone w odpowiedniej normie.
Ze względu na rodzaj zagrożenia odzież ochronną można podzielić na:
-
odzież chroniącą przed czynnikami biologicznymi
-
odzież chroniącą przed czynnikami mechanicznymi
-
odzież chroniąca przed zimnem
-
odzież chroniąca przed wysoką temperaturą
-
odzież chroniąca przed porażeniem prądem
-
odzież chroniąca przed czynnikami atmosferycznymi i wodą
-
odzież przeznaczona do stosowania w atmosferze zagrożonej wybuchem
-
odzież chroniąca przed promieniowaniem elektromagnetycznym
-
odzież ostrzegawcza
