Podział szaf na substancje niebezpieczne
Szafy do magazynowania substancji niebezpiecznych można podzielić według zagrożeń na dwie grupy: szafy na substancje łatwopalne (zagrożenia fizyczne) oraz szafy na substancje agresywne chemiczne (zagrożenia dla zdrowia oraz dla środowiska):
Dobór szafy na substancje łatwopalne
Substancję łatwopalne definiujemy jako: Substancje i preparaty w stanie stałym, które mogą łatwo zapalić się w wyniku krótkotrwałego kontaktu ze źródłem zapłonu i które mogą spalić się lub wypalić po usunięciu tego źródła oraz substancje i preparaty ciekłe o temperaturze zapłonu poniżej 21 °C. Skrajnie łatwopalne substancje mogą ulec spontanicznemu zapłonowi nawet na skutek ikry elektrostatycznej. Oznaczane piktogramem z symbolem płomienia, składowanie ich wymaga szczególnej ostrożności z uwagi na ryzyko pożaru oraz wybuchu. Stanowią zagrożenie dla zdrowia oraz mienia, muszą być składowane w specjalnie przystosowanych szafach, które dzielimy na:
Szafy o wytrzymałości ogniowej do 15 minut, posiadają wszystkie niezbędne funkcjonalności do składowania substancji łatwopalnych m.in. wannę ociekową, otwory wentylacyjne, nachylone półki ociekowe, dobrze widoczne odblaskowe piktogramy ostrzegawcze. Ich główne zadanie to zapobieganie wybuchowi pożaru poprzez bezpieczne magazynowanie, segregację, oraz prawidłowe oznaczanie miejsc składowania substancji palnych. Pozwalają na składowanie dużych ilości substancji chemicznych w bezpośrednim otoczeniu miejsca pracy, co wpływa również pozytywnie na ergonomię.
Posiadają wszystkie funkcjonalności szaf zabezpieczających, a dodatkowo są testowane na ognioodporność wg normy EN 14470. Na podstawie otrzymanych wyników szafa zostaje sklasyfikowana jako Typ 15, 30, 60 lub 90 minut, zgodnie z czasem, który upływa przed wzrostem temperatury wewnątrz szafy do 180 °C. Kluczowe w przypadku wybuchu pożaru - wydłużają czas na bezpieczną ewakuację pracowników oraz zapobiegają dalszemu rozprzestrzenianiu się pożaru do czasu przyjazdu służb ratunkowych. W sytuacji zagrożenia, ratują życie oraz chronią mienie przez dalszymi zniszczeniami na skutek wybuchu lub pożaru.
Przykład szafy na substancje łatwopalne i jej funkcjonalności
Wybór rodzaju szafy powinien odbywać się w oparciu kartę charakterystyki oraz w zgodności z wewnętrznymi przepisami ppoż obowiązującymi na terenie zakładu pracy. Warto jednak zaznaczyć, że w Polsce nie ma wyraźnego nakazu stosowania szaf ogniotrwałych. Potrzeba ich stosowania może wynikać z przeprowadzonego audytu ppoż lub audytu ubezpieczeniowego.
Dobór szafy na substancje agresywne chemicznie
Jak widać poniżej, wiele substancji chemicznych wymaga przechowywania osobno z uwagi na niekompatybilność chemiczną. Sytuacja komplikuje się jeszcze bardziej gdy dana substancja posiada dwa lub więcej piktogramów, wskazujących na przynależność do kilku różnych grup zagrożeń. Gdy porównujemy różne substancje, niekompatybilność chociaż jednej z grup wymaga przechowywania danych substancji osobno.
Kompatybilność chemiczna substancji
Przy składowaniu substancji agresywnych chemicznie kluczowe jest dokładne zdefiniowanie rodzajów magazynowanych substancji wg klasyfikacji GHS. Jest to niezbędne ponieważ substancje te mogą wchodzić w reakcję ze sobą nawzajem - jest to zjawisko tzw. niekompatybilności chemicznej.
Gdy substancje są kompatybilne chemicznie to możemy składować je razem. W tabelce obok przedstawiono które substancje mogą być składowane razem (piktogram zielony), a które bezwzględnie należy składować osobno, czyli substancje niekompatybilne chemicznie (piktogram czerwony).
Najczęściej wybieranym rozwiązaniem do składowania substancji agresywnych chemicznie są szafy bezpieczne na chemikalia. Wyposażone w szereg funkcjonalności pozwalają na bezpieczne oznakowanie miejsc przechowywania, segregowanie oraz użytkowanie substancji chemicznych. Przykładowy podział szaf na substancje chemiczne:
Szafy na substancje toksyczne
Substancje toksyczne mimo wysokiej kompatybilności chemicznej przy składowaniu (niekompatybilne jedynie z kwasami) stanowią największe zagrożenie dla człowieka. Już same pary takich substancji mogą się okazać śmiertelne, więc niezbędne, aby szafy do ich składowania były wyposażone w systemy wentylacji z elementami filtrowentylacyjnymi do ich neutralizacji.
Szafy na substancje korozyjne
Szafy do składowania substancji żrących m.in. silnie stężonych kwasów i zasad. Szafy te posiadają dodatkowe zabezpieczenia chroniące przed korozją, takie jak tacki ociekowe z tworzywa sztucznego oraz ochronne powleczenie ścianek od wewnątrz, Często wyposażone w przeszklone drzwi dla szybkiej indentyfikacji zawartości szafy w trakcie codziennego użytkowania.
Szafy dzielone
Łączą w sobie zalety szaf na substancje toksyczne oraz korozyjne. Podzielone na autonomiczne segmenty, umożliwiające bezpieczne składowanie różnych typów substancji w ramach jednej szafy. Pomagają niwelować problemy wynikające z niekompatybilności przy składowaniu substancji agresywnych chemicznie.
Szafy wielozadaniowe
Szafy do zadań specjalnych - stanowią połączenie szaf ogniotrwałych i szaf dzielonych. Dedykowane do miejsc gdzie niezbędne jest wspólne składowania substancji stwarzających różnorodne zagrożenia (zarówno chemiczne jak i fizyczne).
Magazynowanie substancji niebezpiecznych to temat niezwykle obszerny, wymagający indywidualnego podejścia w oparciu o karty charakterystyki każdej z użytkowanych substancji. Niektóre substancje mogą okazać się na tyle kłopotliwe w klasyfikacji, że niezbędna będzie konsultacja z osobą o odpowiednim doświadczeniu w tym zakresie. Jeżeli potrzebujesz pomocy w doborze szafy na substancje niebezpieczne - napisz do nas. Chętnie pomożemy w wyborze optymalnego rozwiązania.
